Powstanie parafii i budowa kościoła

Parafia powstała z inicjatywy okolicznych mieszkańców oraz proboszcza ks. dr. Witolda Nadolskiego (urzędującego w parafii w Mileszkach, w skład której wchodziły wówczas wsie Stoki i Sikawa). Głównym powodem podjęcia działań, mających na celu stworzenie nowej parafii, była znaczna odległość dzieląca wiernych od dotychczasowego kościoła, co utrudniało prawidłową realizację praktyk religijnych. Jeszcze przed budową kościoła, decyzją proboszcza w Mileszkach, tamtejszy wikariusz ks. Józef Gawęda został delegowany do opieki duszpasterskiej nad społecznością tworzącej się parafii.

1Ks dr Witold Nadolski prob. W Mileszkach w latach 1929-1931 – budowniczy naszej świątyni

 2

Znajdujący się na szczycie najwyższego w okolicy pagórka plac został ofiarowany pod budowę kościoła przez sukcesorów po Stanisławie Wojciechowskim (przedwojennym posiadaczu dóbr w Stokach i Sikawie) oraz Stowarzyszenie kulturowo-oświatowe pracowników tramwajów „Książka”. Kamień węgielny dnia 1 grudnia 1929 poświęcił ordynariusz łódzki biskup Tymieniecki.

Po pewnym czasie, w związku z ogólnoświatowym kryzysem ekonomicznym, budowa świątyni została wstrzymana z braku finansów. Wówczas ks. Nadolski wystosował odezwę:

3

Czcigodni Państwo!

Na przedmieściu wielkiej naszej Łodzi – Stokach-Sikawie, buduje się kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Różańcowej. Potrzeba go tam wielka, odległość bowiem od parafii wynosi 6 km, to też zło i zepsucie trafia tam prędzej do duszy, niż gdzie indziej. Przez rok dzięki mieszkańcom i Panom Tramwajarzom z Łodzi doprowadziliśmy budowę do połowy. Skończyć nie mamy sił. Dopomóżcie nam przykryć dachem ten Dom Boży! Dajcie na cegiełkę choć kilkanaście groszy!

Za żywych ofiarodawców odprawiana będzie, jak długo kościół ten będzie istniał, Msza Święta w pierwszą niedzielę października – za zmarłych w Dzień Zaduszny.

Nie odmówcie ofiary!

(W imieniu Komitetu Budowy ks. Witold Nadolski, Doktór Świętej Teologii, proboszcz mileszkowski)

Stoki-Sikawa, dn. 1 listopada 1930 r.

 4Ks. Witold Nadolski w otoczeniu najmłodszych parafian Stoków

5

Słowa te nie pozostały bez odpowiedzi i wiosną 1931 budowę zakończono. Kościół był budowany według projektu architekta Józefa Kabana w stylu modernistycznym, murowany z cegły, o płaskim dachu, długości 33 m, szerokości 10 m. Poświęcony został 5 lipca 1931 przez biskupa Wincentego Tymienieckiego.

6Cegły, z których powstała nasza świątynia wypalane były w „Cegielni STOKI”.

Lata 1932-1945

Pierwszym proboszczem biskup Tymieniecki mianował ks. Romana Liszewskiego.

7Pierwszy Ordynariusz Diecezji Łódzkiej Ks. Bp Wincenty Tymieniecki dekretem z dnia 15 kwietnia 1932r erygował parafię Matki Boskiej Różańcowej z dniem 17 kwietnia 1932r.

8Powitanie ks. Bp Wincentego Tymienieckiego

9

10

W związku z postępującym zabudowywaniem okolic kościoła szybko przybywało mieszkańców na tym terenie i parafia rozwijała się. Wlane w czasie tworzenia parafii przez ks. Nadolskiego zapał i chęć do czynnego działania wynikającego z troski i odpowiedzialności za lokalny Kościół przyczyniły się do licznych inicjatyw, dzięki którym parafia tętniła życiem. Ukształtowana w czasie budowy kościoła Rada Parafialna służyła duszpasterzom jako pomoc. Liczna była wówczas asysta parafialna zrzeszająca osoby w różnym wieku. Obecnie deficytowa w tych strukturach młodzież, wtedy powszechnie angażowała się podczas przeróżnych uroczystości. Istniał także parafialny chór, który swoim śpiewem upiększał każde kościelne święto.

11Ks. Roman Liszewski – pierwszy proboszcz parafii na Stokach w latach 1932 – 1941

12

Ks. Liszewski przy ołtarzu w święto Bożego Ciała

13

14

Rada Parafialna. Prezes Rady Parafialnej p. Grzelak – siedzi trzeci od lewej

15

Pierwsza Komunia Święta rok 1937

16

Parafianie przed plebania przy ul. Spartakusa

17

Budynek dawnej plebani

18

Chór kościelny – dyrygent Mieczysław Jagielski

19

20

21

Asysta parafialna w latach trzydziestych

22

23

 Asysta parafialna w latach trzydziestych

24 25

26 27

Odpust parafialny

28

Procesja eucharystyczna (widok od strony parafialnej)

29

Ks. Józef Gawęda wikariusz w Mileszkach w latach 1929-1932 posługiwał na Stokach

30

Ks. Eugeniusz Przychodzeń – pierwszy wikariusz parafii na Stokach aresztowany przez hitlerowców w 1940r na terenie plebanii i wywieziony do Dachau. Przeżył obóz koncentracyjny

31

Ks. Eugeniusz Przechodzeń wśród chórzystów przy ołtarzu w święto Bożego Ciała

32

Ks. Eugeniusz Przychodzeń przy ołtarzu w święto Bożego Ciała

 

Lata wojny 1939 – 1945

Jednak nadejście wojny zniweczyło możliwości do dalszego rozwoju. Ostatnie śluby i chrzty w parafii przed zamknięciem przez okupanta kościoła odbyły się jesienią 1940. Wkrótce potem proboszcz ks. Liszewski został zmuszony do opuszczenia parafii. Wikariusz ks. Eugeniusz Przychodzeń został aresztowany i skierowany do obozu koncentracyjnego.

W czasie II wojny światowej budynek kościoła przemianowany został na magazyn odzieży z getta żydowskiego Litzmannstadt. W 1944 służył jako kuchnia (pracowali w niej zmuszeni do tego parafianie) przygotowująca posiłki dla robotników przymusowo kopiących okop w Sikawie.

33Niemiecki „magazyn” odzieży pochodzącej z Getta w Litzmannstadt przy ul. Widzewskiej. Od roku 1944 kuchnia, w której pracowali niewolniczo parafianie. Gotowali oni zupę z brukwi dla przymusowych robotników, zatrudnionych przy kopaniu okopów na Sikawie.

34 35

36

Niemieccy narodowi – socjaliści zadbali o to, aby każdy Polak miał „właściwe” imię

37

38

Księgi parafialne sporządzał w roku 1940 ks. Wikariusz Eugeniusz Przychodzeń i pieczętował je „nową” pieczęcią.

39

40

Zapiski hitlerowców na marginesie aktów małżeństwa w księgach parafialnych

 

Po II wojnie światowej

W latach 1945-1951 na terenie parafii, nieopodal kościoła, istniała ulica ks. Nadolskiego. W 1951 przemianowana na ulicę Wąwozową (nazwa ta zachowała się do dziś).

Po zakończeniu drugiej wojny światowej licząca już ponad 5600 mieszkańców parafia z niecierpliwością czekała na przydzielenie duszpasterza. Wkrótce biskup łódzki Włodzimierz Jasiński powołał na proboszcza ks. Antoniego Szymanowskiego.

41Ks. Antoni Szymanowski – drugi proboszcz parafii na Stokach w latach 1945 – 1980

Już na samym początku swej posługi ks. Antoni Szymanowski stanął przed nie lada wyzwaniem. Miał kościół, ale tylko jako budynek z zewnątrz, bowiem w środku został on całkowicie spustoszony i w ogóle nie przypominał świątyni. Przy pomocy parafian zabrał się za konieczny remont. Ustawiono tymczasowy ołtarz, zorganizowano organy, wyposażono na dostępne możliwości kościelne zaplecze. Ale w końcu udało się przywrócić świątyni zdolność do realizacji jej najważniejszego przeznaczenia, czyli odprawiania nabożeństw.

W 1948 pod przewodnictwem ks. Szymanowskiego bardzo liczna grupa parafian udała się koleją na pielgrzymkę na Jasną Górę. Zachowała się pamiątkowa fotografia z tego wydarzenia, która przedstawia wszystkich uczestników razem ze sztandarami parafialnymi na tle klasztoru Paulinów.

42W roku 1948 wyjechała koleją na Jasna Górę pielgrzymka parafialna pod przewodnictwem ks. Antoniego Szymanowskiego

43

Chór „Św. Cecylii” z dyrygentem prof. Masewiczem – lata 50-te

Obchody 1000-lecia chrztu Polski

W 1966 podczas ogólnopolskich obchodów tysięcznej rocznicy przyjęcia chrztu przez Mieszka I, który symbolicznie traktowany jest jako Chrzest Polski, w parafii odbyły się różne uroczystości, których celem było przypomnienie milenijnej historii tradycji chrześcijaństwa w Polsce. Miało to przede wszystkim odbudować duchowość wiernych po ciężkich doświadczeniach wojennych i dodać nadziei w trudnych czasach PRL-u. Jedną z takich uroczystości było poświęcenie nowej chrzcielnicy (służącej do dnia dzisiejszego).

44Uroczysta procesja w dniu 3 Maja 1966r. Przewodniczył ks. Antoni Szymanowski

45 46

47 48

49

50

Wnętrze kościoła – stan przed rozbudową świątyni w latach 60-tych

51

Ołtarz Serca Jezusowego – dar rodzin dla kościoła

52

Ołtarz św. Antoniego – ufundowany przez rolników naszej parafii

53

Ambona – umieszczona na południowej ścianie

54

55

I Komunia Św, – lata 70-te

 

W 1980 ks. Szymanowski odszedł na emeryturę. Jego następcą został ks. Grzegorz Kudrzycki.

56Ks. prałat Grzegorz Kudrzycki – trzeci proboszcz parafii na Stokach w latach 1980 – 1995

57

Budynek nowej plebanii poświęcony 23 września 1986 roku przez ks Bpa Józefa Rozwadowskiego

58

21 września 1988r. Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego przez J. E. Ks. Bpa Dr Władysława żiółka, poświęconego przez Ojca Świetego Jana Pawła II na Lublinku

Dzięki odwilży politycznej dającej możliwość (w Łodzi przez wcześniejsze 40 lat niemal nieosiągalną) uzyskania pozwoleń administracyjnych potrzebnych do budowy kościołów, w 1988, z inicjatywy ks. Kudrzyckiego, rozpoczęto rozbudowę kościoła według projektu architektów Mirosława Rybaka i Marka Grymina i konstruktora inż. Janusza Freya (prezbiterium, zakrystia, sale duszpasterskie), której uwieńczeniem były: budowa wieży – dzwonnicy (z 3 dzwonami) z północnej strony kościoła i instalacja dwóch witraży w nowej części kościoła (na północnej i południowej ścianie).

59

Rozbudowa kościoła w latach 1987 – 1992

60 61

Poświęcenie dzwonów: „Maria” i „Grzegorz” (dzwon „Stanisław” – był wyświęcony w roku 1961) oraz fundamentów wieży kościelnej przez ks. arcybiskupa Władysława Ziółka w dniu 26 czerwca 1994r.

62 63

Kolejne etapy wznoszenia wieży oraz zawieszenia trzech dzwonów

64 65 66

W 1992 odbyły się w parafii Misje Ewangelizacyjne prowadzone przez ojców Redemptorystów z Torunia. W tym samym roku inicjatywą parafian odsłonięta została w kruchcie kościoła tablica upamiętniająca zmarłych księży pracujących dotychczas w parafii. Po budowniczym – ks. Nadolskim, wymienieni są proboszczowie – ks. Liszewski, ks. Szymanowski, ks. Kudrzycki, wikarzy – ks. Przychodzeń (na tablicy jako data śmierci podany jest rok 1956), ks. Bogusław Sygitowicz (zmarł 2 lipca 1978), ks. Zenon Witczak (zmarł 28 listopada 1982), ks. Jan Zajączkowski (zmarł 19 kwietnia 1984), ks. Henryk Woźniak (zmarł 23 czerwca 1988), ks. Adam Rasowski (zmarł 13 marca 1991) oraz ks. kanonik Adam Bąkowicz (ur. 27 sierpnia 1910 w Koźniewicach, zm. 27 lutego 1988 w Łodzi), który przez ostatnie lata życia mieszkał na terenie parafii jako rezydent-emeryt, będąc kapelanem w kaplicy przy ulicy Skalnej.

Na początku lat 90. XX wieku ks. Kudrzyckiego dotknęła choroba nowotworowa. Mimo wielu problemów ze zdrowiem, nie zaprzestawał działań prowadzących do ulepszenia i upiększenia parafialnej świątyni i jej otoczenia. Niedługo po zakończeniu budowy dzwonnicy, dnia 1 lutego 1995, opatrzony sakramentami zmarł w swoim mieszkaniu na plebanii. Pochowany został na cmentarzu św. Wincentego à Paulo w Łodzi na Dołach, przy ul. Smutnej.

Ksiądz Kudrzycki pozostawił parafię na Stokach z rozbudowaną świątynią i dobrym zapleczem duszpasterskim i sanitarnym oraz dużą plebanią.

Dnia 16 lutego 1995 arcybiskup łódzki Władysław Ziółek nowym proboszczem na Stokach ustanowił ks. Ryszarda Chojeckiego.

67

Ks. Kanonik Ryszard Chojecki czwarty proboszcz na Stokach od marca 1995 roku

 

W listopadzie 1995 parafię odwiedził obraz Matki Boskiej Watykańskiej ofiarowany przez Jana Pawła II Kościołowi łódzkiemu. Obraz ten peregrynował wówczas po wszystkich parafiach archidiecezji łódzkiej. Na Stokach i Sikawie był w Domu zakonnym Sióstr Antonianek i w kościele. Parafianie licznie wzięli udział w tych uroczystościach. Ponieważ rozmiar i masa obrazu (ok. 120 kg) były znaczne, nie zdecydowano się na jego wniesienie do kaplicy Sióstr Pasterek.

Pod kierownictwem ks. Chojeckiego w ciągu kilku następnych lat dokonano licznych prac wykończeniowych wewnątrz świątyni. W 1996 odrestaurowano obrazy: Jezusa Miłosiernego i Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, przy których wybudowano marmurowe ołtarze boczne, gdzie zainicjowano systematyczne nabożeństwa (w środy odbywa się Nowenna do Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, w piątki Koronka do Miłosierdzia Bożego).

68Północny ołtarz boczny z obrazem Jezu ufam Tobie i portretem św. Faustyny Kowalskiej

69

Południowy ołtarz boczny: nad nim obraz Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, na ołtarzu obraz św. Pio z Pietrelciny, a przy nim obraz Jana Pawła II

Wiosną 1997 wewnętrzne ściany kościoła zostały pomalowane. Działanie to miało na celu odświeżenie świątyni przed uroczystym świętowaniem 80 – tej rocznicy objawień fatimskich. Dnia 13 października 1997 do parafii wprowadzono przywiezioną z Fatimy figurę Matki Boskiej Fatimskiej. Uroczystości te były transmitowane za pośrednictwem Radia Maryja.

W 1998 w starej części kościoła zainstalowano 10 witraży (sługi Bożego kardynała Stefana Wyszyńskiego, sługi Bożego papieża Jana Pawła II, bł. papieża Jana XXIII, św. Wojciecha, św. Stanisława Biskupa, św. Maksymiliana Marii Kolbego, sługi Bożego ks. Jerzego Popiełuszki, św. Jadwigi Królowej, bł. Matki Teresy z Kalkuty i św. Brata Alberta Chmielowskiego) autorstwa ks. Tadeusza Furdyny (Salezjanin, artysta plastyk).

Jesienią 1998 odbyły się w parafii, poprowadzone ponownie przez ojców Redemptorystów z Torunia, Misje Ewangelizacyjne, których uwieńczeniem była procesja z Krzyżem Misyjnym spod kościoła parafialnego pod Dom zakonny Sióstr Pasterek.

W dalszym czasie w kościele wymieniono stare ławki i krzesła na nowe, jednolite ławki dębowe. Założono włoskie nagłośnienie bezprzewodowe. Węglowe ogrzewanie świątyni zastąpiono olejowym. Dokonano kompleksowej wymiany grzejników. Założono także instalację klimatyzacyjną. Kościół i plebanię podłączono do miejskiej kanalizacji sanitarnej. Na budynku kościoła umocowano zabezpieczenia antypiorunowe.

W ramach obchodów Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 w prezbiterium, nad obrazem św. Rodziny umieszczono obraz Chrystusa Zmartwychwstałego. Ponadto zakupiono nowe, okolicznościowe ornaty.

Wiosną 2000 odbyła się Renowacja Misji Parafialnych.

Podczas obchodów 70-lecia parafii, 29 września 2002, konsekracji kościoła dokonał arcybiskup Władysław Ziółek.

Z czasem pogarszał się fizyczny stan zdrowia ks. Chojeckiego. W działaniach, które przychodziły mu z coraz większym trudem, swą pomoc okazywali mu księża wikariusze. W 2006 gdy uzyskał wiek, w którym kapłani przechodzą na emeryturę, decyzją arcybiskupa łódzkiego przekazał parafię nowemu proboszczowi ks. Antoniemu Głowie. Msza pożegnalna dotychczasowego proboszcza odbyła się dnia 30 kwietnia 2006. Ks. Chojecki jeszcze przez pewien czas zamieszkiwał w plebanii na Stokach. Jednak wkrótce zaczął wymagać stałej opieki medycznej i przeniesiono go do Centrum Rehabilitacyjno-Opiekuńczego przy ul. Przybyszewskiego w Łodzi. Gdy stan jego zdrowia ustabilizował się, trafił do Domu Księży Emerytów archidiecezji łódzkiej w Łodzi przy ul. św. Wojciecha. Tam też, opatrzony sakramentami, zmarł dnia 9 listopada 2007. Pochowany 14 listopada 2007 na Starym Cmentarzu w Łodzi przy ul. Ogrodowej.

70Świątynia wewnątrz – widok od drzwi wejściowych (stan przed remontem prezbiterium)

 

Po przejęciu parafii przez ks. Głowę w 2006 przystąpiono do koniecznej modernizacji dachu świątyni. Pod koniec czerwca 2007 w kościele zostało założone nowe nagłośnienie. W dniach 17-18 sierpnia 2007 dokonano konserwacji zawieszenia dzwonów i zamontowano na nich nowe napędy elektryczne. Uruchamianie dzwonów jest możliwe poprzez programator lub ręczne włączanie pilotem.

Od czerwca 2007 rozpoczęła się reorganizacja prezbiterium.

71Prezbiterium kościoła na początku remontu (lipiec 2007)

Najpierw przyklejono do głównej ściany ołtarzowej łuki chwały Pańskiej (konstrukcja styropianowo-gispowa) i zawieszenie (w postaci złotej aureoli, w środku prezbiterium, nad tabernakulum) dla mającej się później pojawić rzeźby. Następnie wokół tabernakulum zainstalowano witraż przedstawiający krzak gorejący (październik 2007). Na święta Bożego Narodzenia 2007 wykonaną już rzeźbę pełną Chrystusa Zmartwychwstałego zamocowano na aureoli. Wokół niej, na łukach chwały, znalazło się 8 płaskorzeźb Aniołów Adorujących. Autorem projektu zmiany wystroju prezbiterium jest ks. Tadeusz Furdyna. Rzeźby wykonał Wojciech Gryniewicz.

72Prezbiterium (październik 2007)

W ramach kolejnego etapu prac wiosną 2009 umieszczono w prezbiterium jednolitą, drewnianą konstrukcję, która zawiera miejsce do przewodniczenia mszy z pulpitem, miejsca siedzące dla kapłanów i Liturgicznej Służby Ołtarza – umieszczone na przygotowanym do tego podwyższeniu. W dalszej części prac planuje się, by prowadzące na prezbiterium stopnie schodów i przejście do zakrystii dostosować do norm bezpieczeństwa zawartych w przepisach prawa budowlanego.

W dniach 28 kwietnia – 1 maja 2010 w ramach nawiedzenia kopii obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej całego obszaru diecezji, odbyły się w parafii uroczystości peregrynacyjne. Ponieważ we wszystkich świątyniach powitaniu obrazu towarzyszył biskup, a w tej parafii były trzy takie miejsca, w ciągu kilku dni przybyli do niej wszyscy trzej łódzcy biskupi. Najpierw obraz (który przybył z parafii w Nowosolnej) przywitano w kościele parafialnym, gdzie następnie nabożeństwu przewodniczył abp Ziółek. W czasie nocnego czuwania odbyła się msza, na którą zaproszono wszystkich księży, posługujących wcześniej na Stokach. Kolejnego dnia obraz przewieziono do kaplicy Sióstr Pasterek przy ul. Skalnej (Eucharystię celebrował tam bp Adam Lepa). Potem obraz został przetransportowany do kaplicy w domu zakonnym Sióstr Antonianek (gdzie mszę odprawił bp Ireneusz Pękalski). Następnie obraz został zawieziony do parafii na Rogach.

Dnia 30 grudnia 2010 nastąpiło włamanie do kościoła parafialnego. Ponieważ, jak zwykle w dzień, frontowe drzwi wejściowe były otwarte, do wnętrza świątyni dostano się tłukąc okienko w drzwiach w kruchcie. Splądrowana została skarbona z nieustaloną zawartością pieniędzy, które zbierano dla potrzebujących oraz zniszczono gong mszalny (zabrano jego główną część, odpowiadającą za wzbudzanie dźwięku). W konsekwencji tych zdarzeń, decyzją proboszcza, postanowiono, że drzwi frontowe kościoła w najbliższym czasie będą otwierane tylko na czas nabożeństw. Następnie zdecydowano zakupić antywłamaniowe sejfy i zainstalować w całej świątyni monitoring.

Wiosną 2011 ogłoszono, że w kościele zostaną wymienione obie pary drzwi wejściowych wraz z przebudową (polegającą na poszerzeniu) kruchty. Nowe drzwi mają nie tylko być solidniejsze od poprzednich, ale także zawierać rzeźbione elementy ozdobne (autorstwa ks. T. Furdyny).